ناباروری چیست؟
ناباروری به معنای ناتوانی در باردار شدن طی یک سال تلاش منظم برای بارداری است، بدون استفاده از روش‌های جلوگیری از بارداری. در زنان بالای ۳۵ سال، اگر پس از شش ماه تلاش مداوم و رابطه جنسی منظم بدون پیشگیری، بارداری حاصل نشود، توصیه می‌شود که به پزشک مراجعه کنند تا درمان مناسب آغاز شود.برآورد می‌شود که حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از زوج‌های متأهل در سراسر جهان با مشکل ناباروری مواجه باشند. با افزایش سن، این احتمال بیشتر می‌شود. ناباروری به عنوان یک مشکل مرتبط با سیستم تناسلی شناخته می‌شود و می‌تواند ناشی از یک یا چند عامل باشد.
این اختلال به طور مستقیم توانایی بدن در تولید مثل را مختل می‌کند و باعث بروز مشکلاتی در عملکرد سیستم تولید مثل می‌شود.
اگرچه باروری به‌عنوان یک روند طبیعی و ساده شناخته می‌شود، اما در حقیقت، این فرآیند بسیار پیچیده است و برای بارداری موفق، باید به عوامل مختلفی توجه کرد:
- تولید تخمک سالم توسط زن
- تولید اسپرم باکیفیت توسط مرد
- وجود لوله‌های فالوپ سالم که به اسپرم اجازه می‌دهند به تخمک برسد
- لقاح موفق اسپرم و تخمک
- قابلیت تخمک بارور شده برای ماندن در رحم
- کیفیت مناسب جنین
ناباروری در مردان
دلایل متعددی می‌توانند باعث کاهش توانایی لقاح در مردان شوند. شایع‌ترین علل ناباروری مردان شامل تولید اسپرم‌های غیرطبیعی، مشکلات عملکرد و شکل اسپرم می‌باشد. سبک زندگی نیز می‌تواند بر این عوامل تأثیر بگذارد.علائم ناباروری مردان
- کاهش تعداد و تحرک اسپرم
- اشکالات در ساختار اسپرم
- عدم وجود اسپرم در مایع منی (آزوسپرمی)
- انسداد کانال‌های اسپرم
- انزال معکوس (ورود اسپرم به مثانه)
- مشکلات هورمونی
- بیضه‌های توسعه نیافته از بدو تولد یا بعد از تولد
- ابتلا به بیماری‌هایی مانند تب شدید در کودکی و اوریون در نوجوانی
- مشکلات ژنتیکی
- واریکوسل (بزرگ شدن وریدهای بیضه)
- ابتلا به بیماری‌هایی مانند سیفلیس و سوزاک
- اختلالات جنسی مانند نعوظ و انزال زودرس
- دیابت
- درمان‌های سرطان قبلی
- عفونت‌ها
- کمبود تستوسترون
- مصرف بیش از حد سیگار و الکل
- استرس
ناباروری در زنان
ناباروری در زنان بیشتر به مشکلاتی همچون انسداد لوله‌ها، آندومتریوز، اختلالات تخمک‌گذاری، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و یائسگی زودرس مربوط می‌شود.علائم ناباروری در زنان
- انسداد یا تخریب لوله‌ها
- چرخه قاعدگی نامنظم
- کاهش ذخیره تخمدان
- انسداد یا چسبندگی در لوله‌های فالوپ
- سابقه عفونت‌ها یا جراحی‌های شکمی
- آندومتریوز
- اختلالات در تخمک‌گذاری
- سطح بالای پرولاکتین
- سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS): در این بیماری، تولید زیاد هورمون آندروژن بر تخمک‌گذاری تأثیر می‌گذارد و معمولاً با مقاومت به انسولین و چاقی همراه است.
- یائسگی زودرس
- فیبروم رحم: فیبروم‌ها تومورهای خوش‌خیمی هستند که در دیواره رحم تشکیل می‌شوند.
- چسبندگی داخل شکم: این بافت‌ها معمولاً پس از عفونت لگن، جراحی یا آپاندیسیت ایجاد می‌شوند.
- اختلالات تیروئید: مشکلات در غده تیروئید می‌تواند با تأثیر بر چرخه قاعدگی منجر به ناباروری شود.
- سابقه سرطان و درمان‌های آن: سرطان‌های دستگاه تناسلی یا درمان‌های رادیوتراپی و شیمی‌درمانی می‌توانند باعث ناباروری شوند.
- شرایط پزشکی دیگر: بیماری‌هایی مانند بلوغ دیررس، عدم قاعدگی، بیماری‌های کبدی و دیابت نیز می‌توانند ناباروری ایجاد کنند.
- مصرف کافئین بیش از حد
- چاقی
- مصرف زیاد سیگار و الکل